Qua những sản phẩm mà mình đã trải qua, mình thấy rất nhiều sản phẩm hay, và trong giai đoạn này là ChatGPT. Mọi người đang hype với chatGPT như một công cụ đỉnkao, khen chê có đủ.
Hôm nay mình sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về chatGPT, một cách có hệ thống, căn bản nhất, và cách ứng dụng vào cuộc sống hằng ngày, giúp cuộc sống dễ dàng hơn rất nhiều.
ChatGPT là gì, có thực sự thông minh?
Con người là một thực thể thông minh, là chúng ta đang tự định nghĩa như vậy.
Vậy tại sao nói ChatGPT thông minh? (Hoặc chúng ta đang tự gán cho nó là thông minh). Cùng mình tìm hiểu nhé.
Cách ChatGPT “học”
ChatGPT là một model về trí tuệ nhân tạo, được đào tạo và phát triển bởi OpenAPI. Nó được phát triển theo cách con người tiếp thu kiến thức.
Nhận biết – thử – sai – sửa sai -> hoàn thiện.
Một đứa trẻ sẽ học từ từ, từ số nguyên tố, đến phân số, đến tích phân đạo hàm….etc. Thông qua việc tăng mức độ nhận thức và hiểu biết này, model sẽ ngày càng hoàn thiện và cho ra kết quả chính xác hơn.
Hiểu đơn giản là nó cũng học và tính toán sai như mình, qua mỗi lần sai nó sẽ biết mình đúng – sai, không mắc lỗi nữa.
Ví dụ khác: Bạn chơi game, đi cảnh, cảnh có boss ẩn, chơi chết vài mạng là lần sau tự biết né, lần sau không chết ở khúc đó nữa nữa (mà sẽ chết ở chỗ ẩn khác, ye).
Việc học này sẽ được giám sát, giống như chúng ta dạy trẻ học, sai là kí đầu liền. Việc này trong ngành gọi là data labeling.
Những dữ liệu sẽ được gán nhãn (như cái ly, cây bút…) từ trước, trước khi cho con bot tự học, và con bot sẽ thực hiện học, học xong nó có cái để tham chiếu là biết đúng – sai.
Hiểu đơn giản thì công việc gán nhãn cho dữ liệu để training này, là việc viết ra cuốn sách giải, nó chỉ được phép biết đáp án sau khi thử, không phải trước khi thử.
Đó chính xác là cách nó học, nhưng nó thực hiện việc “học” đó vài tỉ lần, trong thời gian rất nhanh nhờ vào sức mạnh của công nghệ (vi xử lí, RAM, tốc độ đọc/ghi của ổ đĩa….), vì vậy tốc độ tăng tiến của nó cho những chủ đề nhất định. Tại sao lại chỉ ở những chủ đề nhất định?
ChatGPT biết những gì?
ChatGPT biết đa số những gì mà chúng ta đăng trên mạng (hình ảnh, bài viết, sách báo, e-books…) một cách công khai.
Tại sao phải là trên mạng (online) và công khai (công cộng) mà không phải ngoại mạng (offline)?
Rất đơn giản, nó là cái máy, cái máy chỉ hiểu được ngôn ngữ của nó, sách báo hay tất cả những gì offline thì về bản chất là nó không có khả năng một cầm nắm lật từng trang sách một cách vật lý như chúng ta làm.
Để chuyển từ những thứ vật lý thành dạng mà bot nó có thể hiểu được, phải trải qua quá trình số hoá (digitized), mình sẽ nói về cái này nếu có dịp. Còn nếu bạn quan tâm về chuyển đổi số, hãy xem CodiHaus nhé!
Tại sao phải là “công khai”?
Để có được dữ liệu cho việc đào tạo model, phải có quá trình thu thập dữ liệu từ trước đó.
Số lượng dữ liệu mà chúng ta đưa lên mạng một cách công khai nhiều không đếm xuể, còn những dữ liệu riêng tư thì lại rất ít, và thường là có bản quyền hoặc đơn giản là vì không công khai nên không thể truy cập được.
Rõ ràng OpenAI, đơn vị đứng ra đào tạo model chatGPT này sẽ không muốn bị kiện vì con bot này nó tiết lộ một tài liệu mật của quốc gia, phải không?
ChatGPT không biết những gì?
Từ cách mà chatGPT được đào tạo, chúng ta hiểu rằng có thể một trong số những dữ liệu mà mình đăng công khai trên internet có thể được dùng để làm dữ liệu đào tạo.
Vậy, suy ngược lại, thì đây là những điều ChatGPT không thể biết những thứ như sau:
- Hiểu biết hạn chế ở một số lĩnh vực vì dữ liệu đầu vào được đào tạo ít
- Tương tự trên, hiểu biết hạn chế ở nhiều ngôn ngữ không phổ cập (trong đó có tiếng Việt, hoặc các tiếng khác như tiếng Thái, Cambodia…)
- Có sự chậm trễ trong việc cập nhật thông tin, từ đó đưa ra các lời khuyên có thể mang tính lỗi thời (không đú trend được chẳn hạn)
Ngắn gọn lại là do nó phụ thuộc vào dữ liệu đầu vào, nên tất cả những cả những gì liên quan đến dữ liệu đầu vào đều ảnh hưởng đến nó.
Ví dụ việc thu thập thông tin, có thể được tự động, nhưng có những cái phải làm bằng tay, làm bằng tay chắc chắc phải chậm hơn làm bằng máy rồi, sau đó cho nó học, học xong nó còn phải phân biệt đúng sai nữa.
Đó, như vậy bạn đã có thể hiểu một cách cơ bản về chatGPT, cách chatGPT được tạo ra, chatGPT có thể làm được việc gì, không làm được việc gì..
Hi vọng với những kiến thức và ví dụ mình đã viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và có góc nhìn cởi mở hơn về ChatGPT.
Trong các bài sau về ChatGPT mình sẽ hướng dẫn cách bạn sử dụng, ứng dụng ChatGPT vào đời sống và công việc hằng ngày.